اصول پایۀ حقوق بین‌المللی بشردوستانه

سه اصل اساسی حقوق بین المللی بشردوستانه عبارتند از:

1 تفکیک :

اصل تفکیک از آنهایی که جنگ را برپا داشته اند می خواهد تا میان افرادی که در مخاصمات شرکت می کنند و آنهایی که در مخاصمات شرکت ندارند (یا دیگر مشارکت نمی کنند) تمایز قائل شوند. این چیزی است که کمیتۀ بین المللی صلیب سرخ آن را «اصل تفکیک» می نامد.

اصل تفکیک، به همراه اصل حمایت از غیرنظامیان، نقش بنیادی در حقوق بین المللی بشردوستانه دارند.

طبق این اصل، طرفین در حال جنگ باید در تمامی زمان ها میان غیرنظامیان و مبارزان، و میان اشیاء غیرنظامی و اهداف نظامی تمایز قائل گردند. در نتیجه، آنها ملزم هستند تا عملیات نظامی را تنها علیه اهداف نظامی هدایت نمایند.

در صورت عدم اطمینان، شخص را باید غیرنظامی فرض کرده و به تبع او را مورد هدف قرار نداد. وضعیت یکسانی نیز در خصوص اشیائی که به طور معمول برای مقاصد غیرنظامی بکار می روند اعمال می شود.

به طور خلاصه:

– حمله به غیرنظامیان ممنوع است.
– حمله به اشیاء غیرنظامی (خانه ها، بیمارستان ها، مدارس، اماکن زیارتی، ابنیه فرهنگی یا تاریخی، غیره) ممنوع است.
– استفاده از سلاح هایی که غیرنظامیان یا اشیاء غیرنظامی را از اهداف نظامی تمیز نمی دهند ممنوع است.

2 تناسب :

 به معنای ربط داشتن از نظر اندازه و مقدار با چیز دیگری است.

در حقوق داخلی، اصل تناسب معمولاً به این مفهوم دلالت می کند که مجازات یک جرم خاص باید با شدت آن جرم متناسب باشد.

اصل تناسب بیان می کند که حتی در صورت وجود یک هدف واضح نظامی، این هدف تنها در صورتی می تواند مورد حمله قرار گیرد که خطر آسیب دیدن غیرنظامیان یا اموال غیرنظامی، یا خطر کشته شدن غیرنظامیان، به نسبت برتری نظامی مورد انتظار بیش از اندازه نباشد.

شمار کشته شدگان و زخمیان در میان غیرنظامیان و آسیب وارده به اشیاء غیرنظامی نباید به نسبت برتری نظامی مورد انتظار بیش از اندازه باشد.

3 احتیاط :

فرض اساسی در اصل احتیاط آن است که باید برای حمایت از جمعیت غیرنظامی و اشیاء غیرنظامی مراقبت همیشگی توسط تمامی آنهایی که در برنامه ریزی و اجرای حملات شرکت دارند انجام گردد. به عبارت دیگر، این اصل بیان می کند که احتیاط های لازم برای انطباق با اصول تفکیک و تناسب باید انجام شود.

اصل احتیاط مستلزم آن است که هنگامی که برای حمله به اهداف نظامی که می تواند به غیرنظامیان آسیب رساند برنامه ریزی کردند (توسط بلندگو، از رادیو، با استفاده از علائمی که به سادگی قابل درک هستند، از طریق ریختن بروشورها، و غیره) به غیرنظامیان پیش تر اخطار داده شود، مگر شرایط تاکتیکی اجازه چنین کاری را ندهد.

همچنین اصل احتیاط به انتخاب سلاح ها و تاکتیک ها نیز مربوط است. اگر فرماندهی بخواهد یک ساختمان نظامی در مجاورت یک زمین فوتبال را نابود کندف انجام این کار در شب هنگام که به احتمال زیاد هیچ غیرنظامی در آنجا در حال بازی فوتبال نیستند یک احتیاط به جا خواهد بود.